RECENZJE

WRAK POLECA

"Najgorsza kapela świata" tom 1: "Występ pierwszy i drugi"

Czterech panów od 29 lat spotyka się regularnie na próbach w piwnicy pewnego budynku. Grają standardy jazzowe na starych, zdezelowanych instrumentach. Z upływem lat idzie im to coraz gorzej. Ich żałosne wysiłki musi znosić mieszkający w tym samym budynku zawodowy muzyk, bezskutecznie próbujący skomponować dzieło życia. Nie wie, że kilka pięter niżej mieszkają starsze panie, które w głowach mają muzykę, o jakiej marzy kompozytor.

Początek "Najgorszej kapeli" wyraźnie nawiązuje do konstrukcji "Życia. Instrukcji obsługi" Georges'a Pereca. Ale Fernandes, zainspirowany książką, nie próbuje jej żywcem przenieść do komiksu. Raczej wprowadza w czyn słowa Pereca: "Pisać według mnie to układać na nowo słowa słownika. Albo książki, które się przeczytało."

Fernandes układa na nowo dzieła Jorge Luisa Borgesa, Bena Katchora i wielu innych autorów, których nazwiska podaje w słowie wstępnym. Szybko opuszcza budynek, w którym ćwiczy tytułowa kapela i zaczyna oprowadzać czytelnika po swoim mieście pokazując je z perspektywy wybranych mieszkańców. Niektórzy pojawiają się tylko raz, inni przewijają się w najróżniejszych okolicznościach.

Z układanki Fernandesa nie wyłania się zwarty i jasny obraz. Autor nie dąży w kierunku czytelnej pointy. To komiks o wszystkim i niczym. Zbiór setek anegdot, mieszanka dziesiątków niekiedy zupełnie niepowiązanych ze sobą epizodów. Fernandes koncentruje się na drobiazgach, których niepoliczalna mnogość buduje (niekoniecznie spójny) obraz niezwykłego miasta zawieszonego gdzieś poza czasem.

Niemal wszyscy bohaterowie komiksu mają nieszablonowe zainteresowania albo wykonują jakiś nietypowy zawód. Jeden odsłuchuje płyty od tyłu, inny notuje wygląd chmur, jeszcze inny kolekcjonuje zbiegi okoliczności. Liderem tytułowej kapeli jest ząbkowacz znaczków, a na kontrabasie gra miejski kontroler zapalniczek. Fernandes nie poprzestaje na wymyślaniu bohaterom absurdalnych zajęć, ale śledzi ich przy ich pracy, pokazuje konsekwencje ich działań, dochodzi do najróżniejszych wniosków. Czasem błahych, błyskotliwych, czy intrygujących, a wielokroć zabawnych.

Chociaż tytułowi muzycy niezbyt często pojawiają się w komiksie, to Fernandes obsesyjnie drąży temat dźwięku, podchodząc do niego od najróżniejszych stron. Opowiada o audiofilach, śledzi kroki wspomnianego już kompozytora, który przy każdej możliwej okazji ubolewa nad upadkiem i spowszednieniem muzyki. (Wśród detali rysunkowych łatwo jest wyłapać płyty i plakaty garażowego zespołu Dead City Radio, w którym grał Fernandes. Grupa przestała istnieć zanim nagrała chociaż jeden album.) Autorowi bliskie wydają się również zagadnienia związane z literaturą. Na swój przewrotny sposób krytykuje rozwój cywilizacji, który doprowadza do zaniku zwyczajów czytelniczych.

W polskim wydaniu dostajemy dwa pierwsze tomy serii. Dzięki temu zabiegowi łatwo dostrzec postępy, jakie poczynił Fernandes w trakcie pracy. Druga część jest wyraźnie spójniejsza, więcej wątków się ze sobą przeplata, autor chętniej powraca do tych samych bohaterów, w tym przede wszystkim do dyrektora tytułowego Narodowego Muzeum Zbędnego i Nieistotnego.

Warstwa graficzna komiksu robi dobre wrażenie. Fernandes wycina bohaterów z tła obficie cieniując ich czarnym tuszem, a dla rekwizytów i drugiego planu rezerwuje zazwyczaj sam kontur. Postacie podkreśla również poprzez kolor, a raczej jego brak. Tło maluje dość ograniczoną paletą brązów, a ludzi pozostawia szarawych. Ponadto warto odnotować, że bohaterowie częstokroć wypowiadają się stojąc frontalnie w kadrze, tak jakby mówili do kamery czy też bezpośrednio do czytelnika. Podkreśla to swoisty, paradokumentalny charakter komiksu.

[Jarek Obważanek, 21.04.2008]

"Najgorsza kapela świata" tom 1: "Występ pierwszy i drugi"
Tytuł oryginału: O Quiosque da Utopia. O Museu Nacional do Acessório e do Irrelevante
Scenariusz: José Carlos Fernandes
Rysunki: José Carlos Fernandes
Tłumaczenie: Jakub Jankowski, Paweł Michalski, Monika Mossakowska, Kornel Stanisławski, Karolina Wójcicka, Dorota Kwinta
Wydawca: Taurus Media
Data wydania: 02.2008
Wydawca oryginału: Devir
Data wydania oryginału: 2002, 2003
Liczba stron: 136
Format: 17 x 26 cm
Oprawa: miękka ze skrzydełkami
Papier: offsetowy
Druk: kolorowy
Dystrybucja: księgarnie
Cena: 50,00 zł

Poglądy wyrażane w recenzjach są osobistymi odczuciami ich autora i nie powinny być uznawane za prawdy objawione.

WRAK.PL - Komiksowa Agencja Prasowa